Στον Έβρο, στο πολύτιμο δασικό οικοσύστημα της Δαδιάς, η φύση παλεύει να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες της πιο καταστροφικής πυρκαγιάς στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τον Αύγουστο του 2023, μια πύρινη λαίλαπα 17 ημερών αφάνισε σχεδόν ένα εκατομμύριο στρέμματα γης, άφησε πίσω της 20 νεκρούς και ανυπολόγιστες απώλειες σε βιοποικιλότητα και περιουσίες.
Όμως, κάτω από το καμένο έδαφος, η ζωή επιμένει. Σπέρματα πράσινου εμφανίζονται, τα πουλιά επιστρέφουν και η σιωπή σπάει από δειλά τιτιβίσματα. Όπως σημειώνει ο Νίκος Γεωργιάδης, υπεύθυνος του WWF Ελλάς: «Από εδώ και πέρα, το δάσος δεν πρέπει να ξανακαεί».
Η αναγέννηση ξεκίνησε – με σχέδιο και επιμονή
Το WWF Ελλάς ανέλαβε ρόλο «Αναδόχου Αναδάσωσης», υλοποιώντας έργα αποκατάστασης σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αντιπλημμυρικά έργα με χρήση κορμοδεμάτων και κλαδοπλεγμάτων προστατεύουν το έδαφος, ενώ η φυσική αναγέννηση προχωρά ενθαρρυντικά, ειδικά για τα πλατύφυλλα και την τραχεία πεύκη.
Ωστόσο, σε περιοχές διπλοκαμμένες ή με είδη όπως η μαύρη πεύκη, που δεν αναγεννώνται εύκολα, παρακολουθείται στενά η φυσική αποκατάσταση ώστε, αν χρειαστεί, να ακολουθήσουν στοχευμένες φυτεύσεις εμπλουτισμού.
Η σπάνια πανίδα επιστρέφει στον τόπο της
Η Δαδιά είναι σπίτι για 203 είδη πουλιών, 60+ είδη θηλαστικών και σχεδόν 30 είδη ερπετών. Παρά τη βιβλική καταστροφή, επιστήμονες διαπιστώνουν επιστροφή ειδών – ιδίως στις άκαυτες «νησίδες ζωής» που διασώθηκαν και λειτουργούν ως καταφύγια βιοποικιλότητας.
Οι φορείς τονίζουν ότι η προστασία αυτών των περιοχών είναι κρίσιμη, ώστε να αποτελέσουν αφετηρία για τον επαναποικισμό του οικοσυστήματος από τα εμβληματικά αρπακτικά πτηνά και θηλαστικά της Θράκης.
Ποτέ ξανά – προτάσεις και παραλείψεις
Το WWF και οι δασικές αρχές επισημαίνουν ότι η καταστροφή στον Έβρο ήταν αποτέλεσμα πολλαπλών παραγόντων: κλιματική κρίση, ακραία καιρικά φαινόμενα, ανεπαρκής συντονισμός, ελλιπής πρόληψη και μειωμένοι πόροι.
Αναγκαίες παρεμβάσεις:
-
Ενίσχυση του ρόλου των δασαρχείων
-
Χρήση φωτιάς χαμηλής έντασης για πρόληψη
-
Μακροχρόνια επιστημονική παρακολούθηση και προγραμματισμένες αναδασώσεις
-
Επαρκής στελέχωση και εξοπλισμός δασοπυροσβεστικών μονάδων
Η Δαδιά σαν τον Φοίνικα – Η φύση αναγεννάται με ελπίδα
Η καταστροφή του Έβρου, όσο δραματική κι αν ήταν, αποκαλύπτει ταυτόχρονα την τεράστια ανθεκτικότητα της φύσης. Με επιμονή, επιστημονική γνώση και συλλογική προσπάθεια, ο τόπος έχει αρχίσει να ξαναγεννιέται.
Όπως ο μυθικός Φοίνικας, η Δαδιά αναδύεται μέσα από τις στάχτες της. Κι αυτό είναι ένα ισχυρό μήνυμα: η φύση, όταν της δοθεί ο χρόνος και ο σεβασμός που της αξίζει, μπορεί να επιστρέψει – κι εμείς, οφείλουμε να τη βοηθήσουμε.
